De Heere Jezus zei tegen Zijn discipelen;
“Indien iemand achter Mij wil komen, die verloochene zichzelf en neme zijn kruis op en volge Mij” (Mattheüs 16:24) (Lukas 14:27).
Maar de Heere Jezus kon zijn eigen kruis niet dragen, en dat kunt u ook niet! Zoals Jezus Zijn eigen kruis droeg naar Golgotha, geleid door de beulen, was hij te zwak om dit lange tijd vol te houden. Toen Hij aan het einde van Zijn uithoudingsvermogen kwam, werd het kruis op de schouders van iemand anders gelegd. De bijbel vertelt ons niet hoe ver Jezus Zijn eigen kruis gedragen heeft, maar we weten dat Simon, uit Cyrene, werd gedwongen om het op te pakken en het naar de plaats van de kruisiging te dragen (zie Mattheüs 27:32).
Wat zegt dit ons? Zou de Heer ons iets laten doen wat Hij ook niet kon? Zei Hij niet “Wie niet zijn kruis draagt en achter Mij komt, kan mijn discipel niet zijn” (Lucas 14:27)? Een kruis is een kruis, of hij nu van hout is of geestelijk. (Het dekt de lading niet als u stelt “Zijn kruis was anders” – “dat van ons is geestelijk”. Persoonlijk geeft het mij veel hoop om te weten dat de Heere Jezus Zijn eigen kruis niet kon dragen. Het bemoedigd mij om te weten dat ik niet de enige ben die soms zo belast is dat het mij ten gronde richt, en ik niet in staat ben om op eigen kracht door te gaan. De Heere Jezus wist precies wat Hij zei toen Hij ons opriep om “ons kruis op te nemen en Hem te volgen”.
Hij herinnerde zich Zijn eigen kruis die door een ander gedragen werd. Waarom zou Hij aan ons vragen een kruis op onze schouders te nemen waarvan Hij weet dat deze ons vroeg of laat zal verpletteren? Hij weet alles over de lijdensweg, de hulpeloosheid, en de last die een kruis met zich mee brengt. Hij weet dat we dat kruis niet de hele weg zelf kunnen dragen. Maar er ligt een waarheid verborgen die we dienen te ontdekken, een waarheid die zo krachtig is dat het de manier waarop we naar onze problemen en pijnen kijken kan veranderen. Het klinkt bijna als heiligschennis om te suggereren dat de Heere Jezus Zijn eigen kruis niet gedragen heeft, maar het is de waarheid.
God weet dat niemand van Zijn kinderen het kruis kunnen dragen dat ze op zich nemen wanneer ze Christus navolgen. We willen goede discipelen zijn door onszelf te verloochenen en het kruis op te nemen, maar we lijken te vergeten dat dat kruis ons op een dag op het punt brengt dat we geen uithoudingsvermogen meer hebben. Zou de Heere Jezus opzettelijk aan ons vragen om een kruis op te nemen waarvan Hij weet dat het alle energie uit ons wegtrekt en ons hulpeloos achterlaat en we zelfs tot het punt gebracht worden dat we gewoon willen opgeven? Ja, absoluut!
De Heere Jezus zelf heeft ons gezegd “zonder Mij kunt gij niets doen” (Johannes 15:5). Dus vraagt Hij ons om ons kruis op te nemen, en door te gaan met dat kruis, totdat we onze les geleerd hebben. Pas als dit kruis ons met onze neus in het stof drukt, leren we de les dat het niet door onze macht of onze kracht is, maar door Gods Geest. Dat is wat de bijbel bedoeld wanneer deze er over spreekt dat Zijn kracht vervolmaakt wordt in onze zwakte. (Lucas 9:23) (2Kor 10:5).
Lucas 9:23 – Wie achter Mij aan wil komen moet dagelijks zijn kruis op zich nemen.
De Bijbel geeft ons vier evangeliën. Elk evangelie benadrukt een ander aspect van de opdracht van de Heere Jezus.
Elk evangelie benadrukt een ander aspect van de opdracht van de Heere Jezus. De boodschap van elk evangelist moet duidelijk maken om welk aspect het gaat. Wat geen bijdrage levert aan de boodschap, werd weg gelaten. Wat dat wel doet, wordt opgenomen of benadrukt. Daarom vinden we bij Lucas gebeurtenissen of uitspraken soms wat anders weergegeven dan bij Mattheüs, of bij Marcus.
*Mattheüs schrijft zijn evangelie om Jezus’ koningschap te benadrukken.
*Markus schrijft zijn evangelie om Jezus’ bediening te benadrukken.
*Lucas schrijft zijn evangelie om de eisen van discipelschap te benadrukken.
*Johannes schrijft zijn evangelie om de goddelijkheid van Jezus te benadrukken.
Discipelschap
Lucas begint zijn verhaal met allerlei gebeurtenissen rond Jezus’ geboorte en kinderjaren. Toch gaat het hem niet om de jonge Jezus, maar om een aantal profetische uitspraken, door anderen of door engelen over Hem gedaan. Die uitspraken benadrukken dat Hij niet alleen de lang verwachte Koning uit het huis van David zou zijn, maar ook de (lijdende) Knecht uit de profetieën van Jesaja. Maar als Lucas’ boodschap gaat over discipelschap, dan moeten we wel aannemen dat Lucas ons daarmee wil vertellen dat ook wij eerst zulke ‘knechten’ moeten zijn, loyale dienaren, voordat we met Hem koning kunnen zijn. En daarin moeten we ons spiegelen aan onze Heer: loyaal, zonder klagen, lijdzaam zelfs, indien nodig. En zo vinden we juist bij Lucas deze uitspraak van Jezus: “wanneer jullie alles gedaan hebben wat jullie is opgedragen, zeg dan: Wij zijn maar knechten, we hebben enkel onze plicht gedaan”
(Lucas 17:10) (Lucas 6:40) Dit vinden we bij geen van de andere evangelisten; het is uniek voor Lucas.
Je kruis opnemen
Wat we ook elders vinden, is: “Wie achter Mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen, zijn kruis op zich nemen en Mij volgen” (Marcus 8:34) (Mattheüs 16:24). Maar Lucas voegt daar nog iets aan toe: “… die moet dagelijks zijn kruis opnemen …” (Lucas 9:23). En ‘je kruis opnemen’ betekende in die tijd maar één ding: op weg gaan naar de plaats van je executie. Jezus zegt hier dat wij, net als Hijzelf, bereid moeten zijn ons leven te geven: “Want ieder die zijn leven wil behouden, zal het verliezen; maar wie zijn leven verliest omwille van Mij, zal het behouden” (Lucas 9:24). Lucas illustreert de dienaarschap verder met het verhaal van Simon van Cyrene, die door de Romeinen werd gedwongen Jezus’ kruis te dragen toen Jezus daar zelf niet langer meer toe in staat was. Ook dat is een les: Jezus heeft veel voor ons gedaan; Hij is zelfs voor ons gestorven. Maar er komt een punt waar ook wij onze bijdrage moeten leveren.
Alleen zo kunnen wij tonen dat wij er van onze kant alles voor over hebben om Hem te volgen. Ook Marcus en Mattheüs vermelden dat, maar pas aan het eind van de alinea over Jezus’ gang naar Golgotha. Bij hen komt het pas wanneer Jezus zelf inderdaad niet meer verder kan. Maar bij Lucas staat het voorop: voor hem is dat blijkbaar het belangrijkste feit van de kruisgang.
Medegekruisigd
Maar Lucas vermeldt nog iets met een kruis dat we nergens anders vinden: de belijdenis van die man aan het kruis naast Hem. Die man:
* belijdt zijn eigen schuld
* spreekt duidelijk uit dat hijzelf inderdaad alleen maar de dood verdient
* belijdt dat Jezus zonder schuld is, en daar ten onrechte sterft
* belijdt zijn geloof dat Jezus nog steeds de komende Koning is
* belijdt zijn rotsvaste geloof dat Jezus deze kruisdood zal overleven, maar ook dat hijzelf ooit aan de poort van de Koninkrijk zal staan (dus zijn geloof in een opstanding, zowel van Jezus als van hemzelf!
* erkent dat Jezus beslist over al of niet toelaten in de Koninkrijk (dus dat God het ‘gehele oordeel’ aan Hem heeft gegeven, (Johannes 5:22)
Daarmee is deze man bij uitstek het voorbeeld van de ware discipel, schuldbewust en ‘medegekruisigd’ met zijn Heer (Romeinen 6:6). De ware discipel moet bereid zijn om zijn leven te geven. Maar dat betekent niet noodzakelijk: sterven. ‘Je leven geven’ kan ook betekenen: elke dag van je leven in Zijn dienst stellen. Wie voor het geloof sterft, hoeft maar één keer de moed op te brengen dat te doen. Wie zijn hele leven in dienst wil stellen, moet elke dag opnieuw die beslissing nemen, en hem ook nog getrouw uitvoeren. We kunnen niet anders aannemen dan dat dit is wat Lucas bedoelt met: “die moet dagelijks zijn kruis op zich nemen en Mij volgen”. Wat betekent het om dagelijks je kruis op te nemen?
Jezus zei dat iemand die zijn discipel wil zijn “dagelijks zijn kruis moet opnemen”. Hoe doe je dat dan?
Dagelijks je kruis opnemen: Een voorwaarde voor discipelschap
“Tegen allen zei Hij: ‘Wie achter mij aan wil komen, moet dagelijks zijn kruis op zich nemen en Mij volgen.’” Lukas 9:23 Wat bedoelt Jezus als Hij zegt dat je dagelijks je kruis moet opnemen? “Je kruis opnemen” is iets wat je doet in je gedachten. Als gedachten bij je opkomen die niet welgevallig zijn voor God dan “doodt” je die aan een innerlijk “kruis”.
Er komt bijvoorbeeld een veroordelende gedachte bij je op over een vriend, of misschien een chagrijnige gedachte over wat je vandaag te doen hebt. Als die gedachten bij je opkomen kies je ervoor ze te verloochenen. Je geest staat op wacht voor de deur van je hart en jij beslist wat je doorlaat. Als een gedachte voor het eerst bij je opkomt is het alleen nog maar een verzoeking – een “suggestie” van Satan. Maar je kunt die gedachte de toegang tot je hart ontzeggen! In de praktijk betekent dit dat je niet instemt met de gedachte, zodra je je ervan bewust wordt.
Je blijft er niet in hangen. De gedachte stuit op een duidelijk “nee” in je geest. Je geeft de gedachte geen toestemming je geest te passeren en je hart binnen te komen. Deze zondige gedachten verloochenen is hoe je dagelijks je kruis opneemt. Lijden in het vlees- onttrokken aan de zonde!
Het doet pijn om in te gaan tegen datgene wat je van nature geneigd bent te doen – om de gedachten te verloochenen die je automatisch denkt. Zoals een echt kruis lichamelijk lijden veroorzaakt, zorgt dit figuurlijke kruis voor lijden voor je vlees, het deel van de mens dat neigt naar de zonde en waarvan de eisen nu niet worden ingewilligd. Maar je hebt een goede reden dit niet te doen, en die staat geschreven in 1Petrus 4:1.
“Daar Christus dan naar het vlees geleden heeft, moet gij u wapenen met dezelfde gedachte, dat, wie naar het vlees geleden heeft, onttrokken is aan de zonde.” Laat dit je motivatie zijn! Dit vers belooft dat je onttrokken wordt aan de zonde als je lijdt in het vlees, als je dus je kruis opneemt en de zondige gedachten die bij je opkomen verloochent! En het is geen belofte die vervuld wordt ergens in een verre toekomst – je zult gaandeweg vooruitgang zien. Misschien heb je van jezelf de neiging bot en kil te zijn naar je vrienden. Als je “nee” zegt in de verzoeking wanneer deze negatieve gedachten komen, merk je in de loop van de tijd dat deze gedachten niet zo snel meer opkomen. Het wordt makkelijker om goed en warm en vriendelijk te worden naar de mensen om je heen. Dat is de vervulling van deze belofte – je wordt vrij van zonde op dit gebied!
Jezus volgen: Wat deed Jezus?
Dat is waar echt discipelschap om draait. Het is een leven waarin je dagelijks Jezus volgt, jouw voorloper. Wat deed Jezus in Zijn dagelijks leven? Hij had een resolute oplossing als Hij werd verzocht: “Niet Mijn wil, maar Uw wil geschiede.” Lukas 22:42. Hij nam Zijn kruis op en verloochende Zichzelf. Zijn verzoekingen leidden nooit tot zonde – in woord, gedachten of daden. Er staat ook dat Jezus “…heeft gebeden en smekingen onder sterk geroep en tranen geofferd aan Hem, die Hem uit de dood kon redden.” Hebreeën 5:7. Dát is er voor nodig om trouw dagelijks je kruis op te nemen! Je moet het uitroepen naar je God voor kracht om stand te houden – kracht om “nee” te zeggen in tijden van verzoeking. Je moet jezelf vernederen en dezelfde instelling hebben die Jezus had: “Niet Mijn wil, maar Uw wil geschiede.”
Dagelijks je kruis opnemen heeft een verandering tot gevolg. Je blijft niet dezelfde persoon die je nu bent. De vruchten van de Geest komen tevoorschijn terwijl je wordt gereinigd van de zonde in je zelf. In plaats van te veroordelen en kritiek te hebben, of chagrijnig en terneergeslagen te zijn, kun je liefde en goedheid en vriendelijkheid uitstralen (Galaten 5:22-23). Is dat niet hoopvol? “Niet, dat ik het reeds zou verkregen hebben of reeds volmaakt zou zijn, maar ik jaag ernaar, of ik het ook grijpen mocht, omdat ík ook door Christus Jezus gegrepen ben.” Filippenzen 3:12.
Verloochen jezelf
Dit idee wordt vaak verkeerd begrepen of verkeerd toegepast. Jezelf verloochenen betekent niet dat je je eigenwaarde omlaaghaalt, je gevoelens ontkent, of niet gelukkig mag zijn of genieten. Het woord verloochenen betekent zoveel als ‘weerstaan’ of ‘nee’ zeggen. Petrus zal later Jezus verloochenen. Daarmee zegt hij letterlijk: ‘Ik ken die persoon niet’.
Mt 26:31-35
Mk 14:27-31
Lk 22:31-34
Jh 13:36-38
Jezelf verloochenen betekent nee zeggen tegen het godje dat je zelf bent. Dat stukje van je binnenste dat graag zelf de voorwaarden wil stellen. Dit klinkt zwaar, maar als je Jezus leert kennen wil je niets liever dan achter Hem aan. Hij staat dan bovenaan.
Neem je kruis op
Dit is iets wat veel gebruikt wordt bij ziekte, negatieve ervaringen. “Ieder huisje heeft zijn kruisje.” Dat is niet wat Jezus bedoelt. De woorden zullen bij Jezus’ toehoorders het beeld opgeroepen hebben van een misdadiger die op weg was naar zijn kruisiging. Zo iemand was feitelijk al dood. Hij had elke aardse hoop en ambitie moeten opgeven. Jezus roept ons als zijn volgelingen op om ons als dood te beschouwen. Om alle aardse hoop en ambitie, alle plannen en verlangens neer te leggen en te begraven. Let op: God wil ze, wanneer ze van Hem zijn, zeker weer tot leven wekken. Maar eerst moet je ze zelf loslaten.
Volg Jezus
Discipelschap draait om het volgen van Jezus: Achter Jezus aan lopen. Doen zoals Jezus deed. Achter Hem aan de weg gaan die Hij van je vraagt. Leren van Jezus. Dat betekent dus: gaan waar Hij wil dat je gaat en niet anders. Dat betekent ook: Zorgen dat je Zijn stem herkent. Jezus zegt dat Zijn schapen Hem herkennen aan zijn stem. Jezus roept ons dus op om op Hem te gaan lijken. Dit kan door in de Bijbel te lezen wat goed is om te doen en door naar de Geest te luisteren wat hij specifiek tegen jou wil zeggen. Optrekken met Jezus omvat een heleboel: je hele leven!